Hemoglobin a1c, diyabet hastalığıyla ilgili süreçlerde kullanılan bir kan testidir. Diyabet hastalığının teşhisinin yanı sıra, şeker hastası olan kişilerin hastalığının seyri ile ilgili de bilgi vermektedir. Kandaki şeker oranının pratik bir şekilde ölçülebilmesine imkân sunan bu test, pek çok noktada fayda sağlamaktadır. Kan şekerinin yükselmesi, diyabet hastaları için birtakım riskler barındırabilir. Hba1c sayesinde bu risklerin araştırmasını yapmak mümkün olmaktadır. Ayrıca insülin tedavisi gören diyabet hastaları için, insülin dozunun ayarlanmasında da yarar sağlar. Hemoglobin a1c nedir, sorusunun cevabı araştırıldığında kavram, glikozile hemoglobin testi veya glislenmiş hemoglobin testi gibi çeşitli isimlerle karşınıza çıkabilir. Farklı isimler alsa da temelde hepsi aynı kavramı ifade etmektedir.

Hemoglobin A1c Testi Nasıl Yapılır?

Hemoglobin a1c testi, oldukça pratik ve kolay uygulanabilen bir testtir. Test öncesi günlük rutininizde bir değişiklik yapmanız gerekmez. Özel bir hazırlık gerektirmeyen test için aç veya tok olmak gibi bir ayrım söz konusu değildir. Bu testin, diyabet hastalığı süresinde kullanılan parmak testleri ve kan testlerinden farkı, geriye dönük değerlerle ilgili ölçüm yapabiliyor olmasıdır. Parmaktan iğne aracılığıyla uygulanan testler anlık sonuçlar verir. Hba1c testi ise 2 ile 3 ay arası kan şekeri düzeyi değerlerinin ortalamasına ulaşabilmeyi sağlar. Test için normal yöntemlerle damardan kan alınır ve sonuç teşhis edilerek paylaşılır. Hba1c normal değeri yüzde üzerinden hesaplandığında, referans aralığının %3,5 ve %5,7 arasında olması gerektiği görülür. Test sonucu, değerin yüksekliğine paralel olarak yorumlanır. Eğer çıkan değer olması gerekenden bir miktar yüksek ise, diyabet başlangıcı olarak yorumlanabilir. Sonucun %6,5 veya daha üzerinde bir değerde çıkması diyabet hastalığına işaret eder. Uzman doktorun belirleyeceği tedavi yöntemi de test sonucuna göre belirlenmektedir.

Hba1c Testi Neden Yapılır?

İnsan vücudunda işlenemeyen şeker fazlası, akyuvarlardaki hemoglobine bağlanarak birikir. Kanda bulunan şeker oranı arttıkça Hba1c hemoglobin seviyesi paralel olarak artış gösterir. Bu da kanda bulunan şeker düzeyiyle ilgili bilgiye ulaşılmasını sağlar. Hba1c referans aralığı baz alınarak kişilerin diyabet riski taşıyıp taşımadıkları tespit edilebilir. Hemoglobin a1c değerleri 3 ay aralıkla ölçülmelidir. Hba1c testi şu durumlarda yapılabilir:

Kan şeker seviyesi yüksek olmasına rağmen diyabet teşhisi konulabilecek düzeyde olmayan kişiler için gizli şeker riskini tespit edebilmek için yapılabilir.
Semptomlar görülen kişiler için diyabet teşhisinin konulabilmesi için yapılabilir.
Diyabet hastası olan kişilerin mevcut durumunun takibi ve kandaki şeker düzeyinin izlenmesi için yapılabilir.
Susuzluk, yorgunluk, sık idrara çıkma ve bulanık görme gibi şikâyetlerle doktora başvuran ancak diyabet tanısı konulmamış kişiler için test yapılabilir.
Fazla kilonun sebep olduğu kalp hastalığı ve yüksek tansiyonu bulunan, aynı zamanda hareketsiz yaşam tarzını benimsemiş olan kişiler için yapılabilir.
Kesin olarak diyabet tanısı konulmuş olan kişiler için senede 2 kez test yapılması uygundur.

Hba1c Kaç Olmalı?

Hemoglobin a1c ölçüm cihazı evde diyabet tanısı konulan kişilerin hastalıklarını takip etmeleri amacıyla kullanılabilir. Ancak uzmanlar tanı koyabilmek için evde yapılan testlerin uygun olmadığını dile getirmektedir. Hemoglobin a1c hesaplama test aracılığıyla uzmanlar tarafından güvenli bir şekilde yapması önerilmektedir. Hba1c testi hem tokluk hem de açlık şekerini ölçmektedir. Değerin çok yüksek olması kadar Hba1c düşüklüğü de bir sıkıntının varlığına işaret eder. AYA OSGB, işe giriş muayeneleri için yerinde hemoglobin a1c tahlili imkânı sunar.