Tetanoz Aşısı
Tetanoz, clostridium tetani adındaki bakterinin sebep olduğu, bireyin sinir sistemini etkileyen bir hastalıktır. Tetanoz aşısı ise, bu hastalıkla savaşmanın tek yoludur. Hastalığın dünya genelinde ölüme sebep olduğu vaka sayısı, aşılamanın başladığı ilk yıllardan itibaren 5 kat azalmıştır. Tetanoz aşısıyla vücuda zayıflatılmış bakteri verilir ve vücudun bağışıklık kazanması hedeflenir. Temelde tetanoza karşı geliştirilmiş olan iki aşı türü bulunur. Tetanozun yanı sıra başka hastalıklara karşı da koruma sağlayan bu aşılar;
- Tdap aşı türü; tetanoz, boğmaca ve difteriye karşı,
- Td aşısı; tetanozun yanı sıra difteriye karşı koruma sağlar.
Tetanoz aşısı içeriği, ciddi alerji öyküsü olan kişiler için yan etkilere sebep olabilir. Bu nedenle aşılama öncesi kişilerin alerjik bünyeye sahip olup olmadığının sorgulanması faydalı olacaktır.
Tetanoz Aşısı Etkileri Nelerdir?
Her aşılamada çeşitli komplikasyonların yaşanması muhtemeldir. Bu aşının da yan etkileri bulunmaktadır. Özellikle bağışıklık sistemi zayıflamış olan kişilerin vücutlarında görülebilir. Tetanoz aşısı etkileri genellikle hafif olarak atlatılır ve acil bir müdahale gerektirmez. Tetanoz aşısı sonrası görülme ihtimali olan yan etkiler;
- Yüksek ateş
- Halsizlik
- Aşılanan bölgede kızarıklık
- Ağrı
- Şişlik
- İştah kaybı olarak sıralanabilir.
Bu yan etkiler hastalığa sebep olan bakterilerin kuluçka dönemine paralel olarak, 7-21 günlük süreçte ortaya çıkabilir. Tüm bu komplikasyonlar yetişkinlik döneminde uygulanan aşı sonrası daha sık görülmektedir. Bebeklik veya çocukluk döneminde uygulanan aşılamada görülme sıklığı oldukça azdır. Aşılama sonrası belirli bir hastalığa yol açmadığı gözlenmiştir. Ölümcül hastalığa karşı koruma sağlayan tetanoz aşısı faydaları göz önünde bulundurulduğunda yan etkiler hafif olarak değerlendirilmektedir. Herhangi bir yan etki görülmesi durumunda doktora başvurulması tavsiye edilir.
Tetanoz Aşısı Kaç Doz Uygulanır?
Tetanoz aşısı takvimi, bebeklik döneminin 2 ve 18. ayları arasında, her iki ayda bir seri aşılama şeklinde oluşturulur. Daha sonra 48 aylık olan bebeğe pekiştirme dozu uygulanır. Erişkin tip aşılama pekiştirme dozu 13 yaşına gelen çocuğa uygulanarak temel tetanoz aşısı dozları tamamlanır. Türkiye’de 2008 yılından beri çocuklarda beşli karma aşısı uygulamasına geçilmiştir. Tetanoz aşısı 2, 4 ve 6. aylarda birer doz olarak uygulanır. 4. doz 18 ile 24. aylar arasında yapılır. Daha önce 1. sınıfta yapılan Td aşısı yeni düzenlemeye göre 4 yaştan başlayarak uygulanmaktadır. Bunun dışında kadınlara gebelik sürecinde 2 doz aşı uygulanır. Erkeklere de askerlik sırasında 1 doz olarak uygulanmaktadır.
Aşı aracılığıyla vücuda verilen antikor seviyesi zamanla azalır. Tetanoz aşısı koruma süresi tam aşılama yapılmış bireylerde 10 yıla kadar çıkmaktadır. Bu nedenle uzmanlar tarafından 10 yılda bir hatırlatma dozu yapılması tavsiye edilmektedir.
Tetanoz Aşısı Hangi Durumlarda Uygulanır?
Tetanoz aşısı bebeklik ve çocukluk döneminde bacak dış yüzeyinden uygulanır. Ergenlik ve yetişkinlik döneminde ise kol dış yüzeyinden uygulanır. Temel aşı dozlarında eksiklik olanlar, aşı olup olmadığından emin olamayanlar ve orman işçileri, gübreyle teması olan meslek gruplarının aşılanması gerekir. Riskli görülen yaralanmalarda kişinin yaptırdığı aşının son dozu üzerinden 5 yıl geçmemişse yeni bir aşılamaya gerek olmayabilir. Çünkü tetanoz aşısı süresi 10 yıldır. Ancak risk taşıyan, 1 cm’den derin açık yarası bulunan, özellikle pas, toprak veya kir kaplı yaralarda hemen aşılama yapılması önem arz etmektedir. Tetanoz aşısına Sağlık Bakanlığı’nın aşı takviminde yer verilmektedir. Temel doz sonrasında tetanoz aşısı fiyatı, aşı türüne bağlı olarak farklılık gösterebilir. Tetanoz aşısını AYA OSGB aracılığıyla yerinde yaptırabilirsiniz.
Tetanoz Aşısının Faydaları veya Zararları Nelerdir?
Bazı kişiler tetanoz aşısı nedir ve bu aşı zararlı mı gibi konular hakkında araştırma yaptıkları zaman edindikleri bilgilerden sonra harekete geçmelidirler. Özellikle gebelik döneminde olan bayanların bu konuda çok daha dikkatli olmaları gerekir. çünkü güçlü bir aşı olabildiği için gebeler de veya kronik hastalıkları olan kişiler de beklenmedik güçlü yan etiklere neden olabilir. gebe olan bayanların bu konuda mutlaka uzman bir hekim ile iletişime geçerek kendisinden gebelikte tetanoz aşısı hakkında nelere dikkat edilmesi gerekir sorusuna yanıt almaları gerekir. hamilelikte tetanoz aşısı yan etkileri genellikle şu şekilde ortaya çıkmaktadır;
- Aşı yapılan bölgenin aşırı derecede kızarması, yanması veya ağrıması.
- Aşı yapılan bölgenin ciddi şekilde sertleşmesi.
- Hafif ateşlenme ve baş dönmesi.
Tetanoz aşısı tüm yetişkin bireylere uygulanması gereken bir aşıdır. Özellikle toplum bağışıklığı oluşması için toplum içindeki herkesin bu aşıyı yaptırmış olması gerekir. bu sebeple kimi zaman okul, iş yerleri veya benzeri kalabalık alanlar da toplu tetanoz aşısı yapılması gündeme gelebilir. Bu konuda insanlar zorlanamaz ancak yapılacak bilgilendirme çalışmaları ile insanların karar vermeleri kolaylaştırılabilir. Uzmanlar bu aşının kişilerin hastalığa yakalanmasından sonra değil önce yapılmasının çok daha etkili olacağını belirtmektedirler. Bu sebeple kurtarıcı değil önleyici olarak kullanılması önerilir.
Tetanoz Aşısı Kaç Doz Yaptırılmalıdır?
Tetanoz hastalığı için aşı takvimi bebekler ve yetişkinler için farklılık gösterir. Aşı takvimi bebeklerde 2 ve 18. aylar arasında olmalıdır. 48. ayına gelen bebeğiniz için ise pekiştirme dozu yaptırmanız gerekecektir. Erişkin tip aşılama pekiştirme dozu olarak, 13 yaşına gelmiş olan çocuğa bu dozlar uygulanır. 2008 yılından bu yana ülkemizde çocuklara beşli karma aşı olarak tetanoz aşısı yapılmaktadır. Bu aşı, 2, 4 ve 6. aylarda birer doz şeklinde çocuklara uygulanmaktadır. 4. doz ise 18 ve 24. Aylar arasında yapılması gerekmektedir. Önceden 1. sınıfta yapılan Td aşı şekli, yapılan yeni düzenleme ile çocuklarda 4 yaştan itibaren uygulanmaya devam etmektedir. Bunun yanı sıra, kadınlarda da gebelikte 2 doz şeklinde tetanoz aşısının yaptırıldığını söyleyebiliriz. Erkeklerde ise askerlik esnasında 1 doz olacak şekilde uygulanır.
AYA OSGB üzerinden alacağınız tetanoz aşısı hakkındaki bilgiler ile yetişkinler ve çocuklar için nasıl bir aşı takvimi uygulayacağınızı net olarak öğrenebilirsiniz. Aynı zamanda, tetanoz aşısı nerede yapılır? Sorusu da bu aşıyı yaptırmak isteyen bireyler tarafından sık yönlendirilir. Tetanoz aşısını aşı merkezleri ve sağlık ocaklarında rahatlıkla yaptırabilirsiniz. Yaptıracağınız bu aşı yardımıyla vücudunuza verilen antikorlar zamanla azalacaktır. Dolayısıyla tetanoz aşısı koruma süresi tam aşılama olması durumunda 10 yıl sürmektedir.
Tetanoz Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Tetanoz herhangi bir yaralanma veya kesik sonrasında yakalanma riski olduğu için endişe duyulan bir hastalıktır. Aşıların zamanın da yapılmış olması durumunda neredeyse % 100 koruma sağlanmış olur. Ama tetanoz aşısı süresi geçmiş ve periyoda uyulmadıysa tetanoza yakalanma olasılığı artmaktadır. Tetanozun genel olarak kişilerde gözlemlenen belirtilerini sıralayacak olursak;
- Çene kasılmaları, spazmlar ve çenede sertlik en çok görülen belirtiler arasındadır.
- Ense kaslarında serleşme durumu
- Karın kaslarında serleşme durumu
- Yutkunma zorluğu çekme durumu
- Küçük uyarılarda bile uzun süren ve acılı olan spazmlar yaşanması durumu
- Yüksek ateş ve terleme görülebilir.
- Yüksek tansiyon gözlemlenebilir.
- Kalp atışında hızlılık veya düzensizlik durumu
Olarak sıralanabilir. Tetanoz teşhisi için yapılacak geniş bir araştırma söz konusu olmaz hekim hasta geçmişini ve belirtileri inceleyerek teşhisi kolaylıkla koyabilir. Tetanozun tam bir tedavisi bulunmuyor. Toksin madde sinir uçlarına bağlandığı takdirde ayırmak mümkün olmuyor bu nedenle sinir uçlarının yenilenmesi gerekiyor ve bu sürede uzun bir zaman beklemeyi gerektiriyor. Tam bir tedavisi bulunmasa da iyileşme sürecini hızlandırmak adına yapılabilecek bazı durumlar söz konusu olabilmektedir. Tedavi sürecini hızlandırmak için doktorun aldığı bazı önlemler bulunur. Bu önlemler ise,
- Kesik veya yara bulunuyorsa bu yaranın temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi iyileşme sürecini hızlandırıcı etki sağlar.
- Toksin madde ile savaşması için antibiyotik kullanımına başlanması iyileşme sürecini hızlandırabilir.
- Spazmları ve kasılmaları önlemek ve azaltmak için kas gevşetici, spazm önleyici ilaçlar kullanımına başlanması tedavi sürecini hızlandırmak adına değilse bile hastalık sürecinde kişinin kendini daha iyi hissetmesi ve belirtileri azaltmak adına uygulanmaktadır.
- En önemli uygulama ise tetanoz aşısı yapmaktır. Aşı sayesinde toksin maddelere karşı antikor üretimi sağlanarak bağışıklık sistemi güçlendirilir.
Olarak sıralanabilir. Hekim iyileşme sürecini hızlandırmak adına bu uygulamaları yapar.ez bazı kişilerde bir veya bir kaçı gözlenirken bazı kişilerde herhangi bir yan etki görülmez.